Džesika Džouns A.K.A njujorško Draguljče

Fanovi „Derdevila“ su sa nestrpljenjem čekali najnoviju Marvelovu seriju, sa samo jednim pitanjem na umu: Da li je moguće ispratiti postavljeni standard? Kada je Netfliks objavio svih trinaest epizoda 20. novembra, Marvelovci su se počeli opuštati. Već u prvoj epizodi bilo je jasno da, iako Džesika Džouns ima na mnogo čemu pozavidjeti „Derdevilu“, bar nije u kategoriji druge sezone „Pravog detektiva“.

Džesiki u prilog ide što je od Metjua Mardoka mlađa čitavih 37 godina, uzevši da je prvi broj Aliasa, stripa preko kog smo je upoznali, objavljen 2001. godine. Stoga tinejdž Džesiki i ABCu, studiju iz kog je ponikla serija, opraštamo sitne grijehe, poput toga što njen lik unapređuje radnju znatno rjeđe od sporednih, i što joj se ponekad potkradaju klišei. Kristini Riter, glumici koja je tumači u seriji, i scenaristima s druge strane treba oprostiti što glumačka ekspresivnost, i maštovitost replika, odnosno nedostatak istih, umiju da nas izbace iz momenta.

Alias, detalj, Majkl Gejdos

Marvelova Džesika Džouns ima i pregršt vrlina, kojima nas je kupila već u prvim trejlerima. Moja najveća zamjerka bi morala biti što sam čekala muziku sličnu onoj iz trejlera do 33. minuta poslednje epizode.

Marvel nas je ovdje prijatno iznenadio odlukom da nasilje mahom premjesti u sferu psihološkog, ostavljajući taman dovoljno tuča po barovima i ulicama grada. Džesika je hodajući haos, koji ima užasan ukus za oblačenje, još gori za alkohol, a možda najgori za klijente. Jednostavno, ona je podjednako loš superheroj kao što bismo i mi bili na njenom mjestu. Upravo to je i čini idealnom za Hels Kičen, naselje Njujorka u kojem je radnja smještena.

Ironija karijere Kristin Riter leži u biseru iz mlađih dana, kada je glumila sporednu ulogu u tinejdžerskoj noar detektivskoj seriji (i filmu), Veronika Mars. Sada, u sličnom žanru za malo stariju publiku, Riter napokon glumi titularnu privatnu istražiteljku. Moram priznati, to čini krajnje ubjedljivo. Za razliku od Metjua Mardoka, kojem je zakon na prvom mjestu, Džesika Džouns se šeta po liniji između prihvatljivog i ilegalnog ponašanja. Kada u prvoj epizodi, „AKA Žensko veče“, naglavačke izbaci podivljalog klijenta kroz staklena vrata svog stana / kancelarije, ne ostavlja puno prostora za preispitivanje njene efektivnosti u izabranoj profesiji.

Stripovska Džesika je svoj superherojski život započela, kao što to kod Marvela često biva, nesrećom u djetinjstvu. Pri povratku iz Dizni Vorlda, radioaktivna saobraćajka u kojoj su nastradali njeni roditelji i mlađi brat dala joj je prilično jednostavne supermoći – izuzetnu snagu, relativnu otpornost, i moć letenja, koja je u ekranizaciji opisana više kao impresivna sposobnost skakanja. Usvojena od strane porodice Džouns (Voker u seriji), Džesikino odrastanje nije bilo pretjerano obojeno novim moćima.

Nakon što je prisustvovala obračunu između Spajdermena i Sendmena tokom srednjoškolskih dana, prikazala se svijetu Marvelovog univerzuma kao superheroina Dragulj. Fanovi stripa su zasigurno primijetili referencu na ovaj pseudonim kada u seriji njena sestra, Patriša Voker (Rejčel Tejlor), Triš od milja, predlaže plavo-bijeli kostim sa ljubičastim draguljem, identičan onom iz stripova. Naravno, novoj Džesiki ne bi palo na pamet da se bori protiv kriminala u šarenom kombinezonu bez bretela.

Kristin Riter kao Džesika Džouns

Džesikinoj narednoj personi, Viteškinji, nije posvećeno ni toliko prostora u seriji, a dešavanja između ta dva alterega su znatno izmijenjena. Kao što je učinio u Derdevilu, Marvel u prvi plan stavlja jednog, moćnog protivnika, koji je na neki način povezan sa ostalim problematičarima. Prvi slučaj koji pratimo od početka obilježiće dešavanja čitave sezone, a prva djevojka kojoj naš heroj pomaže, i koja ostaje ključna do kraja, je Karen Pejdž. Pardon, ne, to je iz Derdevila. Prva djevojka kojoj naša heroina pomaže, i koja ostaje ključna do kraja, je Houp Šlotman (Erin Morijarti).

Slučaj Houp Šlotman nas vodi do mog apsolutnog ljubimca, Ljubičastog čovjeka, Kilgrejva, kog glumi uvijek izvanredni Dejvid Tenant. Stripovska ljubičasta boja kože nije prenešena u seriju, već je zamijenjena odijelima – mada su nam kreatori u poslednjih par scena ipak bacili kosku kratkom promjenom u boji Kilgrejvove kože.

Iako je dugo vjerovala da je Kilgrejv – takođe osoba sa nadljudskim moćima, ali daleko od superheroja – mrtav, nakon još jedne saobraćajke (Marvel strastveno voli saobraćajne nesreće), Džesika kroz ovaj slučaj saznaje da je, u stvari, živ (krajnje šokantno i neočekivano). Naš prvi susret sa Kilgrejvom na ekranu dolazi čak i ranije, u vidu njegovog lajtmotiva, ljubičastog svjetla, koje ispunjava Džesikine flešbekove.

Trauma koju je Džesika doživjela direktno je vezana za Kilgrejvovu moć, kontrolu uma, za koju znatno kasnije saznajemo da funkcioniše kao virus. Naša heroina je provela osam mjeseci kao Kilgrejvova igračka, i jedino što ju je spasilo iz njegovih ljubičastih kandži je šok ubistva koje je izvela pod njegovim uticajem. Taj događaj predstavlja glavnu razliku između stripa i serije – u prvoj verziji Kilgrejv šalje Džesiku da ubije Derdevila, nakon čega joj Osvjetnici pomažu da se otrgne njegovoj kontroli. Ipak, ostanak pri originalu bi značio znatno ranije preklapanje serija nego što Marvelu odgovara.

Marvelova Džesika Džouns uspješno izbjegava pomen Derdevila, ali izlazi nam u susret u pogledu neizostavnog Luka Kejdža, kojeg je Kilgrejvov uticaj na Džesiku ostavio udovcem. Majk Kolter glumi Kejdža, superheroja sa neprobojnom kožom i nadljudskom snagom kojeg Marvel planira narednog da prikaže u zasebnom serijalu. Čovjek od malo riječi, ali sa moćnom pojavom, Kejdž više služi kao Džesikin pomoćnik na putu ka emotivnom razvoju. Njihova priča je puna komplikacija, a na ekranu im nedostaje hemije, no to djeluje kao ustupak koji je Marvel morao napraviti kako im ne bi ponestalo materijala za još koju seriju.

Kilgrejv je fascinantan lik u ovoj seriji na sličan način kao što je to bio Kingpin u prošloj. Traumatično djetinjstvo (Marvelov drugi narativni miljenik), ostavilo ga je nesposobnog da se nosi sa svojim moćima, životom i ljudima. Od malih nogu naviknut da mu se svaka želja ispunjava čim je izgovori (zahvaljujući moćima, ne roditeljima koji su ga razmazili), Kilgrejv se teško nosi sa Džesikinim odlaskom, i tokom sezone čini sve kako bi je povratio. To, naravno, uključuje manipulaciju nad bar oko 80 posto ljudi sa kojima Džesika dolazi u kontakt.

Dejvid Tenant kao Kilgrejv

Od likova pod dejstvom ljubičastog virusa, jedan od bitnijih je policajac Vil Simpson (Vil Treval) – visok, plav, i do kraja serije potpuno psihotičan. Jednom riječju – Nuklearka. Ili se bar tome svi nadamo. Simpsona upoznajemo pri pokušaju da ubije Triš Voker, da bi se taj odnos kasnije pretvorio u romansu. Simpson i Voker nemaju puno toga zajedničkog, osim toga što nemaju moći, imaju iskustva sa tuđim supermoćima i žele da zaustave Kilgrejva.  Iako to zvuči kao dovoljno stvari koje ih povezuju, likovi ne bi mogli biti različitiji. Triš Voker služi kao balans, pandan i glas razuma haotičnoj Džesiki, dok se Simpson razvija u potpuno sumanutog supervojnika i beskrupuloznog ubicu, sličnog Kilgrejvu. To ga, naravno, čini mojim drugim ljubimcem.

Broj sjajnih likova koje je teško smjestiti u kategoriju dobrica i zlikovaca je apsolutno doprinio atmosferi psihološkog trilera na koju su autori serije ciljali. Recimo, u stripu smo se navikli na advokata Džerija Hogarta, dok je serija unijela malu izmjenu. Advokatica Džeri Hogart, koju glumi Keri-En Mos (Triniti iz Matriksa), lik je koji sjedi na dvije stolice. Ponekad je volimo i saosjećamo sa poteškoćama na koje nailazi u svom razvodu, a ponekad je prosto lažljiva, samoživa manipulatorka koja je oslobodila Kilgrejva taman kad smo ga imali u šaci.

Malkom Dukas, Džesikin komšija, narkoman i propalica, kojeg fantastično glumi Eka Darvil, prelazi iz neutralnog do negativnog do pozitivnog lika u samo trinaest epizoda. Majstorski izvedeno, i ni u jednom momentu iole izvještačeno. Sloboda koju su scenaristi imali sa ovim likom, uzevši da ne postoji u stripovima, neopisivo je dobro iskorišćena.

Svi likovi su na neki način povezani sa Kilgrejvom. Iako ga je teško zamijeniti za pozitivca, postoje momenti kada stvarno navijamo za završetak u kojem Kilgrejv pronalazi sreću, srodnu dušu, koristi svoje moći za dobro, ili bilo šta što mu dozvoljava da nastavi da postoji u tom univerzumu. Autori serije su nam se opasno poigrali sa emocijama kada su Džesiku postavili kao Kilgrejvovu učiteljicu herojstva. Na minut smo možda čak i pomislili da će se stvari preokrenuti. Nažalost, Džesika nam u poslednjoj epizodi krade svaku nadu.

Ponovno pojavljivanje Rozario Doson u ulozi medicinske sestre Kler Templ iz Derdevila, mali Kapetan Amerika koji trči po parku, pominjanje „velikog zelenog tipa i njegove ekipe“, i Džesikina klijentkinja koja joj zamjera potencijalno učešće u razaranju Njujorka, pomažu nam da ne zaboravimo pravila svijeta u kojem se radnja dešava.

Pored silnih spojlera, ostalo je mnogo nedorečenog. Čitav razvoj Kilgrejva, Houp Šlotman, Nuklearke, pa čak i Triš Voker; razni načini na koje Džesika reaguje na pritisak iz okruženja, i njen psihološki napredak i spremnost za žrtvovanje; sve su priče koje se moraju doživjeti. Najveći pogodak ove serije je u interesovanju koje budi za sve svoje likove, što je poduhvat za koje je drugima potrebno po preko pet sezona. Nijedna epizoda nije bila promašena. Nijedna nije odlutala sa puta kojim želimo da priča ide. Nijedan lik nije bio slučajan. Posle Džesike Džouns, čak sam i više uzbuđena zbog narednih serija koje nam Marvel priprema.

Marija Pajković